Hoop in Christus (1)
In deze onderwijsbrief neem ik u mee naar een thema waar de meeste mensen liever met een boog omheen lopen, namelijk de dood. Iets in ons deinst meestal direct terug bij dit onderwerp. Misschien heeft u ook de neiging deze onderwijsbrief nu weg te leggen. Toch wil ik u juist dan aanmoedigen om door te lezen en uw hart te openen voor deze boodschap, want ik beloof u dat de inhoud van deze brief heel veel hoop schept... hoop die je paraat moet hebben als je op enig moment geconfronteerd wordt met de kwetsbaarheid van het leven. En dat kan zomaar gebeuren, want de dood hoort nu eenmaal bij dit leven. Misschien heeft u in uw familie- of vriendenkring onlangs iemand verloren, of zit u in zo’n periode dat u vaker dan gewoonlijk hoort van mensen die ziek zijn of overlijden. In onze moderne cultuur zien we dat alles wat onprettig en pijnlijk is aan de realiteit van de dood vakkundig wordt toegedekt en weggestopt. Zo heet een begraafplaats tegenwoordig een gedenktuin en worden begrafenissen zoveel mogelijk verzacht met recepties, accessoires en lege ceremoniën, waarin de rechtstreekse confrontatie met de dood en haar gevolgen uit de weg worden gegaan.
Toch geloof ik dat onze moderne samenleving daarmee een simpel, objectief en onveranderlijk feit vergeet: de dood is vaak pijnlijk en hard, maar ook reëel en onontkoombaar. Elke levensvisie die dit feit niet aanvaardt maar verdoezelt, is misleidend en onrealistisch. Elke filosofie of godsdienst die geen verlossend antwoord heeft op de harde realiteit van de dood, schiet tekort en komt niet tegemoet aan de nood van de mensheid. En dit is precies waarin het christendom zich onderscheidt van alle andere godsdiensten en levensbeschouwingen; ze heeft een positief, beproefd en toereikend antwoord op de realiteit van de dood.
De medische wetenschap benadert ieder lichamelijk probleem altijd op basis van drie zaken die ze probeert te beschrijven: een diagnose, een prognose en een behandeling. De diagnose beschrijft de oorzaak; de prognose beschrijft hoe men denkt dat de ziekte zich zal ontwikkelen; en de behandeling is natuurlijk het antwoord op de ziekte. Geconfronteerd met het vraagstuk van de dood, biedt de Bijbel ons dezelfde drie beschrijvingen. De diagnose of oorzaak wordt in de Bijbel kort en bondig beschreven: Daarom, zoals door één mens de zonde in de wereld is gekomen en door de zonde de dood, zo is ook de dood over alle mensen gekomen, in wie (vertaald uit NKJV zegt hier: omdat) allen gezondigd hebben (Romeinen 5:12). De oorzaak is dus helder: de dood is gekomen door de zonde. Als er geen zonde was geweest, dan was er ook geen dood. Maar omdat iedereen gezondigd heeft, geldt de dood voor alle mensen. In de prognose beschrijft de Bijbel vervolgens drie opeenvolgende stadia van de dood.
Het eerste stadium is de geestelijke dood. Toen God Adam waarschuwde voor de boom van kennis van goed en kwaad, zei Hij:
En de HEERE God gebood de mens: Van alle bomen van de hof mag u vrij eten, maar van de boom van de kennis van goed en kwaad, daarvan mag u niet eten, want op de dag dat u daarvan eet, zult u zeker sterven (Genesis 2:16b-17). God zei tegen Adam: ‘De dag dat je daarvan eet, zul je sterven.’ Zoals wij de dood kennen, stierf Adam echter niet diezelfde dag, maar leefde hij nog zo’n 900 jaar. Toch werd hij op dezelfde dag dat hij zondigde, afgesneden of vervreemd van het leven met God. Op die dag stierf hij een geestelijke dood. In Efeze 2:1 herinnert Paulus de christenen in Efeze aan de geestelijke positie waarin ze zich bevonden voordat ze Christus kenden: En u heeft Hij met Hem levend gemaakt, u die dood was door de misdaden en de zonden. Paulus had het hier niet over een lichamelijke dood, maar over een geestelijke dood, afgesneden zijn van God. Ooit was de menselijke geest door de zonde afgesneden van God, en zijn lichamelijke leven was geworden als een niet oplaadbare batterij. Het lichaam zou nog voor een bepaalde tijd blijven functioneren, maar uiteindelijk zou het uitgeput raken en stoppen.
Het tweede stadium is de lichamelijke dood. Dit is wat wij de ‘dood’ noemen – het moment dat de ziel gescheiden wordt van het lichaam. Voorafgaand is er een zichtbaar proces waarneembaar in het lichaam: het gaat achteruit. Maar de conditie van de ziel blijft onveranderd.
Het derde stadium is wat de Bijbel noemt ‘de tweede dood’. Deze dood kennen we alleen doordat de Bijbel haar openbaart:
En de dood en het rijk van de dood werden in de poel van vuur geworpen. Dit is de tweede dood. En als iemand niet bleek ingeschreven te zijn in het boek des levens, werd hij in de poel van vuur geworpen (Openbaring 20:14-15). Als we dit beeld bestuderen, dan leren we twee belangrijke dingen. Ten eerste is deze tweede dood een definitieve, eeuwige en onherstelbare verbanning uit Gods aanwezigheid. De tweede dood is onherroepelijk. In de tweede plaats is het niet – zoals veel moderne mensen geloven - een ophouden van het bewustzijn. Want een ophouden van het bewustzijn bestaat niet. De menselijke persoonlijkheid zal altijd een zeker bewustzijn kennen, zowel in dit leven als daarna. Aan ons bewustzijn zullen we nooit ontsnappen.
We hebben nu de oorzaak gezien en de prognose, dus is het tijd om te kijken naar de behandeling. De remedie tegen de dood is natuurlijk Jezus, degene die kwam om onze dood te wreken op satan. Hij deed dat door onze dood in zijn eigen lichaam te dragen; onze straf op zich te nemen. Zo maakte Hij ons vrij van zowel de geestelijke dood als de angst voor de dood. In Johannes 10 staat dat satan de dief is die kwam om te stelen. Maar Jezus zei: Ik ben gekomen, opdat zij leven hebben en overvloed. (De NKJV zegt hier: leven in overvloed). Jezus gaf ons onze goddelijke erfenis terug. Door onze relatie met Jezus worden wij aanvaardbaar en aangenaam voor God. De veroordeling is afgewend. De schuld en de angst zijn weg. Met de apostel Johannes kunnen we zeggen: Toch schrijf ik u een nieuw gebod, dat waar is in Hem en in u, want de duisternis gaat voorbij en het ware licht schijnt reeds. (1 Johannes 2:8).
In de hele openbaring van de Bijbel staat voortdurend de verzoening centraal: het offer van Jezus door zijn dood aan het kruis, en zijn triomfantelijke opstanding uit de dood, waardoor Hij haar voor eeuwig overwon. Verzoening herstelt de zondaar en brengt hem of haar weer terug in Gods genade. Het is een totale verzoening en herstel van de eenheid tussen mens en God. Een prachtig beeld dat de plaats van verzoening in de boodschap van het Evangelie illustreert, is een wiel. Een wiel bestaat uit drie onderdelen: de velg, de spaken en het middelpunt. In dit beeld vertegenwoordigt de buitenkant, de velg, Gods complete voorziening voor elk terrein in ons leven, geestelijk, lichamelijk en materieel, in deze tijd en in de eeuwigheid. Die totale voorziening van God is als de volledig gesloten cirkel van het wiel. Die voorziening omvat alles. De spaken die de buitenkant van het wiel ondersteunen, zijn de wegen die God gebruikt om de voorziening mogelijk te maken. Eén spaak is vergeving, die ons innerlijke vrede geeft; een andere is genezing die ons gezondheid brengt; weer een andere spaak is bevrijding, die ons in de vrijheid stelt; en nog een andere is de heiliging, die ons apart zet voor Hem. Op die manier ondersteunen de spaken de volledige cirkel van Gods voorziening. Maar het middelpunt van het wiel, de as waaruit alle vergeving, genezing, bevrijding, etc. voortkomt, is de verzoening (Jezus’ kruisdood en opstanding). De spaken beginnen vanuit en rusten op het middelpunt. Zonder dat middelpunt hebben ze niets wat hen ondersteunt.
Maar niet minder belangrijk is het feit dat vanuit het middelpunt de kracht ontstaat waardoor het wiel ronddraait. Jezus’ verzoenende offer is het middelpunt waar al het andere van afhangt; vanuit dit middelpunt wordt alle kracht die we ooit voor ons leven nodig hebben, beschikbaar. Hebreeën 2:9 maakt dit duidelijk: maar wij zien Jezus
met heerlijkheid en eer gekroond, Die voor korte tijd minder dan de engelen geworden was, vanwege het lijden van de dood, opdat Hij door de genade van God voor allen de dood zou proeven. Let eens op het laatste stukje van deze zin: Opdat Hij door de genade van God voor allen de dood zou proeven. Hij heeft onze dood geproefd; Hij nam onze plaats in. Datgene wat wij hadden verdiend, kwam terecht op Hem. Dit lezen we ook in Jesaja 53:6: Wij dwaalden allen als schapen, wij keerden ons ieder naar zijn eigen weg. Maar de HEERE heeft de ongerechtigheid van ons allen op Hem doen neerkomen.
Het woord dat hier vertaald wordt met ‘ongerechtigheid’ kan ook vertaald worden als ‘rebellie’. De rebellie, de opstandigheid van de hele mensheid wordt in dat vers beschreven met die ene frase: ieder van ons is zijn eigen weg gegaan. Maar toen Jezus aan het kruis hing, werd al onze opstandigheid tegen God op Hem gelegd. En toen, terwijl Hij daar hing, kwamen ook alle verschrikkelijke consequenties van die rebellie op Hem: ziekte, verwerping, pijn, kwelling en uiteindelijk de dood. Jezus stierf niet voor zichzelf, Hij stierf onze dood. Hij proefde de dood omwille van ons.
De grootste gebeurtenis in de hele menselijke geschiedenis is ontegenzeggelijk de opstanding van Jezus Christus. Het is tevens het hart van de christelijke boodschap. Zonder de opstanding is er geen christelijke boodschap. Het gaat allemaal alleen om de dood en de opstanding van Jezus Christus – daarom is het ook zo verschrikkelijk dat sommige delen van de hedendaagse Kerk het geloof in de opstanding hebben losgelaten. Het Evangelie van Jezus Christus bestaat uit drie simpele geschiedkundige feiten; het zijn gebeurtenissen die historisch werkelijk hebben plaatsgevonden en die zijn bevestigd door betrouwbare getuigen. In 1 Korinthe 15:1-4 noemt Paulus zichzelf zo’n betrouwbare getuige. Verder maak ik u bekend, broeders, het Evangelie, dat ik u verkondigd heb, dat u ook aangenomen hebt, waarin u ook staat, waardoor u ook zalig wordt, als u eraan vasthoudt zoals ik het u verkondigd heb, tenzij dat u tevergeefs geloofd hebt. Want ik heb u ten eerste overgeleverd wat ik ook ontvangen heb, dat Christus gestorven is voor onze zonden, overeenkomstig de Schriften, en dat Hij begraven is, en dat Hij opgewekt is op de derde dag, overeenkomstig de Schriften.
Paulus legt hier de essentie uit van het Evangelie dat hij ons verkondigt: het is het Evangelie dat noodzakelijk is voor de redding. Het centrale thema is ten eerste de persoon van Jezus. Ten tweede staan er drie grote historische gebeurtenissen centraal, die verband houden met Jezus: Hij stierf, Hij werd begraven en Hij stond op de derde dag op.
Graveer deze dingen in je hart. Paulus zegt: ,,Dit zijn de feiten waardoor je gered wordt – tenzij je tevergeefs gelooft.’’ Paulus zegt dat als mensen deze basisfeiten op zeker moment inruilen voor een religieus verhaal, een theorie of voor subjectieve ervaringen, dan hebben zij tevergeefs geloofd. Datzelfde geldt voor jou en mij.
Paulus noemt bovendien twee bevestigingen van deze historische feiten. Ten eerste zijn ze bevestigd door de profetische geschriften van het Oude Testament. Ten tweede zijn er verklaringen geweest van vele betrouwbare getuigen.
De eerste bevestiging van de opstandingsfeiten zijn de profetische boeken van het Oude Testament. Het Nieuwe Testament benadrukt verschillende keren dat de profetische boeken van het Oude Testament in vervulling moeten gaan, dat niet één van deze profetieën kon falen. Dit thema zit verweven door het hele Nieuwe Testament – zowel in Jezus’ leven als in de activiteiten van de apostelen en de vroege Kerk. Niet alleen werd de opstanding voorspeld in het Oude Testament, maar ook Jezus zelf voorspelde duidelijk zijn opstanding, omdat Hij bekend was met de boeken van het Oude Testament.
De tweede bron van bevestiging is het getuigenis van vele betrouwbare ooggetuigen die Jezus zagen en met Hem verbleven na zijn opstanding uit de dood. Samengevat hebben we drie feiten: Christus stierf. Hij werd begraven. Hij stond op uit de dood. Hiervan hebben we twee bronnen van bevestiging: de profetische geschriften van het Oude Testament en het getuigenis van de vele betrouwbare getuigen. Ten slotte wil ik nog vijf extra details noemen die de waarheid van de opstanding uit de doden ondersteunen en bevestigen – ze staan niet op zichzelf, maar volgen elkaar op:
– Er zijn veel meer verklaringen van ooggetuigen beschikbaar dan we ooit nodig achten om in de moderne rechtspraak een zaak vast te stellen.
– De opstanding bracht in het leven van deze getuigen een dramatische en blijvende verandering teweeg, die op geen enkele andere manier verklaard zou kunnen worden.
– Het vasthouden aan hun getuigenis kostte veel mensen het leven, terwijl het hen verder niets materieels opleverde.
– Dit alles heeft een radicale en blijvende verandering in de geschiedenis teweeg gebracht die zijn weerga niet kent. De wereld zal nooit meer hetzelfde zijn, en er is geen andere afdoende verklaring voor die verandering.
– De opgestane Christus heeft zich vervolgens persoonlijk aan ontelbare miljoenen andere mensen geopenbaard - inclusief mijzelf - als de levende.
Op een nacht in 1941, toen ik dienst deed in het Britse leger, ontving ik een persoonlijke en directe openbaring van Jezus. Ik was niet zo erg godsdienstig en was niet iemand die op zoek was naar speciale ervaringen of naar iets buitengewoons. Er was in mijn hele mentale conditie op dat moment niets ongewoons. Maar op die avond openbaarde Jezus zichzelf aan mij op zo’n oprechte en persoonlijke manier, dat ik vanaf die dag niet meer in staat ben geweest om te twijfelen aan het feit dat Hij is opgestaan uit de dood en leeft.
Zijn offer aan het kruis – en zijn opstanding die daarop volgde – hebben voorzien in een eeuwige, blijvende oplossing voor het pijnlijke vraagstuk van de dood. Ook voor u is het mogelijk op deze basis alle angst en twijfel omtrent de dood achter zich te laten, wetend dat zijn opstanding uiteindelijk ook uw opstanding wordt.
Lees ook deel twee: Hoop in Christus (2)
Gebaseerd op het boek 'Overwinning over de dood' – een prachtig boek dat je helpt om realistisch te kijken naar de universele werkelijkheid van de dood. De geweldige, hoopvolle betekenis van de opstanding is bemoedigend voor iedereen, maar in het bijzonder voor mensen die te maken hebben met de pijn van verlies of met angst voor de dood.
