Wie is de Heilige Geest? Deel 1

Wie is de Heilige Geest? De Bijbel bevat de bovennatuurlijk geïnspireerde openbaring van God. God is zo anders dan wij, dat het soms nodig kan zijn onze normale terminologie aan te passen of uit te breiden, om die Bijbelse openbaring van wie God is, beter te kunnen begrijpen en overbrengen. In een van die openbaringen zien we de eigenschap dat God een eeuwige combinatie is van enkelvoudigheid en meervoudigheid. En binnen die eeuwige combinatie is een unieke rol weggelegd voor de Heilige Geest.

Wie is de Heilige Geest?

God is één, maar Hij is óók meervoudig. Dit geheimenis komen we al tegen in het openingsvers van de Bijbel:

In het begin schiep God de hemel en de aarde. (Genesis 1:1)

In de Hebreeuwse grondtekst staat hier Elohim (het woord voor ‘God’) in meervoud, maar het werkwoord bara (vertaald met het woord ‘schiep’) staat in enkelvoud. Enkelvoud en meervoud zijn in deze Bijbeltekst dus gecombineerd.

In Genesis 1:26 komen we deze combinatie van enkelvoud en meervoud opnieuw tegen:

En God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis...

De werkwoordsvorm ‘zei’ staat in enkelvoud, terwijl ‘ons’ uiteraard altijd meervoud is.

Deze combinatie van enkelvoud en meervoud in relatie tot God komt ook voor op andere plaatsen in de Bijbel. De profeet Jesaja zag in een visioen God op Zijn troon en hij hoorde Hem zeggen:

Wie zal Ik zenden en wie zal voor Ons gaan? (Jesaja 6:8)

Het persoonlijk voornaamwoord ‘Ik’ houdt in dat één persoon aan het woord is, maar ‘Ons’ geeft aan dat Hij spreekt namens meer dan één persoon.

In de hele openbaring van de Bijbel komen drie afzonderlijke Personen naar voren die elk God zijn: God de Vader, God de Zoon en God de Geest. De eerste van deze drie Goddelijke personen die expliciet genoemd wordt in de Bijbel is de Geest:

...En de Geest van God zweefde boven het water. (Genesis 1:2)

Het beeld van licht in de Bijbel

We kunnen God nooit verklaren, maar in de wereld die Hij heeft geschapen, heeft Hij ons verschillende beelden of gelijkenissen van zichzelf gegeven. Eén van die beelden is licht. Licht is zo’n normaal onderdeel van ons dagelijks leven, dat we er niet eens bij stilstaan. In het enkelvoudige verschijnsel licht echter, vinden we in ieder geval op twee manieren meervoudigheid terug.

Licht wordt gewoonlijk onderverdeeld in de drie primaire kleuren blauw, geel en rood. Bovendien vinden we in de regenboog licht terug in zeven kleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en paars. Dus binnen de eenheid van licht, onderscheiden we een drie-eenheid van primaire kleuren, en een zevenvoudige diversiteit van de regenboogkleuren.

Door de hele Bijbel heen wordt het getal zeven specifiek gekoppeld aan de Heilige Geest. In Openbaring 4:5 worden de zeven Geesten van God genoemd. In Jesaja 11:1-2 kondigt de profeet aan dat de Heilige Geest Jezus apart zal zetten als de Messias (de Gezalfde). Hij somt dan zeven afzonderlijke aspecten op van de Heilige Geest:

...de Geest van de Heer (de Geest die spreekt in de eerste persoon als God), de Geest van wijsheid, de Geest van verstand, de Geest van raad, de Geest van sterkte, de Geest van kennis en de Geest van de vreze des Heren.

Het is belangrijk te zien dat – zelfs in Jezus zelf – de kennis in balans moet worden gebracht met de vreze des Heren. Kennis op zichzelf kan een bron van hoogmoed worden. Kennis maakt opgeblazen, maakt arrogant.

In Handelingen 13:2 wordt de Heilige Geest duidelijk naar voren gebracht als God. Als de Heilige Geest spreekt tot de leiders van de gemeente in Antiochië, dan zegt Hij:

Zonder voor Mij zowel Barnabas als Saulus af voor het werk waartoe Ik hen geroepen heb.

Het is duidelijk dat hier de Heilige Geest aan het woord is, in de eerste persoon als God.

Gods reddingsplan voor de mens

Waarschijnlijk is de allergrootste openbaring van Gods genade Zijn verlossingsplan voor de gevallen mensheid: het offer van Jezus. Toen ik de details van dit Goddelijke plan bestudeerde, deed ik een opwindende ontdekking: in elk onderdeel van het verlossingsplan speelde iedere Persoon van de Godheid een unieke en belangrijke rol. Dit blijkt uit het volgende overzicht:

1. De conceptie van Jezus - God de Vader zorgde ervoor dat Jezus werd verwekt in de schoot van Maria door de Heilige Geest. Zie Lukas 1:35.
2. De start van Jezus’ bediening - Toen Jezus zich door Johannes liet dopen, daalde de Heilige Geest op Hem neer in de gedaante van een duif en de Vader erkende Hem als Zijn Zoon. Zie Lukas 3:21-22.
3. De totale bediening van Jezus - Petrus somt deze op in Handelingen 10:38: Hoe God Jezus van Nazareth gezalfd heeft met de Heilige Geest en met kracht en hoe Hij het land doorgegaan is, terwijl Hij goeddeed en allen die door de duivel overweldigd waren, genas...
4. Het offer van Jezus aan het kruis - Christus, die door de eeuwige Geest (de Heilige Geest) zichzelf smetteloos aan God (de Vader) geofferd heeft... Zie Hebreeën 9:14.
5. De opstanding van Jezus - God de Vader wekte Jezus op door de kracht van de Heilige Geest. Zie Romeinen 1:4 en 8:11.
6. Pinksteren - Verhoogd aan de rechterhand van God de Vader, ontving Jezus van Hem de gave van de Heilige Geest en stortte deze uit over de wachtende discipelen. Zie Handelingen 2:33.

In elke fase van het verlossingsplan speelde de Heilige Geest Zijn eigen belangrijke, specifieke rol. Hij wordt terecht zowel de Geest van genade als de Geest van de heerlijkheid genoemd – genade leidt tot heerlijkheid. Zie Hebreeën 10:29 en 1 Petrus 4:14.

Zowel persoonlijk als niet-persoonlijk

Er is nog een ander uniek aspect aan de Heilige Geest dat een uitdaging vormt voor ons bevattingsvermogen. De Geest is zowel persoonlijk als niet-persoonlijk – zowel een ‘Hij’ als een ‘Het’.

Het Nieuwe Testament is geschreven in het Grieks. Het Grieks kent drie geslachten: mannelijk (hij), vrouwelijk (zij) en onzijdig (het). Grammaticaal gezien is het Griekse woord voor ‘geest’, pneuma, onzijdig. Het voornaamwoord zou dan ook onzijdig moeten zijn, dus ‘het’. Maar voor de Heilige Geest wordt zowel ‘Hij’ als ‘Het’ gebruikt (nooit ‘zij’). In Johannes 16:13 bijvoorbeeld, worden de regels van de Griekse grammatica bewust opzij gezet om te benadrukken dat de Heilige Geest zowel een ‘Hij’ als een ‘Het’ is:

Maar wanneer Die komt, de Geest van de waarheid, zal Hij u de weg wijzen in heel de waarheid...

Net als in de Engelse en Nederlandse taal, gebruikt het Grieks het bepalend lidwoord ‘de’. (Overigens zijn er ook talen, zoals het Latijn en het Russisch, die het bepalend lidwoord niet kennen.) In het Griekse Nieuwe Testament wordt het woord ‘Heilige Geest’ soms voorafgegaan door het bepalend lidwoord ‘de’, maar soms ook niet. In het Nederlands zou dit overeenkomen met ‘de Heilige Geest’ en ‘Heilige Geest’.

In Nederlandse oren klinkt de zinsnede ‘Heilige Geest’ niet compleet. Daarom hebben alle Nederlandse vertalingen standaard het woordje ‘de’ voor ‘Heilige Geest’ gezet, ook al stond het er in de Griekse grondtekst niet. Alleen door de Griekse tekst te raadplegen, kun je bepalen of ‘de’ er echt staat. Door mijn studie van het Griekse Nieuwe Testament ben ik tot de conclusie gekomen dat het aan- of afwezig zijn van het woordje ‘de’ voor het woord ‘Heilige Geest’ een belangrijk onderscheid bepaalt. Wanneer ‘Heilige Geest’ niet voorafgegaan wordt door ‘de’ heeft het de betekenis van iets dat geen persoon is: leven, een macht, een kracht of een invloed. Aan de andere kant, als er voor ‘Heilige Geest’ wél ‘de’ staat, wordt Hij beschreven als een Persoon.

Een onderscheidend kenmerk van persoonlijkheid is het vermogen om te spreken. Met Pinksteren, toen de Heilige Geest neerdaalde uit de hemel, sprak Hij in andere tongen door de discipelen heen. Hiermee maakte Hij kenbaar dat Hij was gekomen als een Persoon, om Zijn verblijf op aarde te beginnen. Nu is Hij de voortdurende, persoonlijke vertegenwoordiger van de Godheid op aarde.

Iedere keer dat de Heilige Geest als Persoon komt om te wonen in het lichaam van een gelovige, is het passend dat Hij Zijn aanwezigheid manifesteert door in een nieuwe taal te spreken, die de gelovige op bovennatuurlijke manier ontvangt. Daarmee zegt Hij in feite: Nu weet je dat Ik hier ben om als Persoon in jouw lichaam te wonen. Daarom zet Paulus in 1 Korinthiërs 6:19 het woordje ‘de’ ervoor:

Of weet u niet, dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest...

Hij benadrukt dat het spreken in tongen meer is dan een korte, bovennatuurlijke ervaring. Het is een door God gegeven teken dat de Heilige Geest, als Persoon, in het lichaam van de gelovige is komen wonen, en dat zijn of haar lichaam veranderd is in een heilige tempel. Elke gelovige is daarom geroepen zijn lichaam te bewaren in een staat van heiligheid, zodat het een tempel is voor God zelf.

Het woordje ‘de’ wordt ook toegevoegd aan ‘Heilige Geest’ als Hij beschreven wordt als degene die gezag uitoefent in de Gemeente, bijvoorbeeld bij het uitzenden van apostelen, de aanstelling van oudsten of door het richting geven aan apostolische bedieningen.

Aan de andere kant, als mensen worden gedoopt in – of vervuld met – de Heilige Geest, dan wordt het woordje ‘de’ meestal weggelaten. Dit zou dan betekenen dat de Heilige Geest in die gevallen gezien wordt als iets onpersoonlijks – dus als leven, kracht of een invloed.

Hierna volgen twee lijsten. In de eerste staan teksten waarin het woordje ‘de’ voorafgaat aan ‘Heilige Geest’. In de tweede lijst wordt ‘Heilige Geest’ beschreven zonder ‘de’.

Heilige Geest als persoon

Met ‘de’ ervoor:

• Markus 13:11: ...want u bent het niet die spreekt, maar de Heilige Geest.
• Lukas 3:22: ...en dat de Heilige Geest op Hem (Jezus) neerdaalde in lichamelijke gedaante als een duif.
• Lukas 12:12: Want de Heilige Geest zal u ... leren wat u moet zeggen.
• Johannes 14:26: ...maar de Trooster, de Heilige Geest ...die zal u alles onderwijzen...
• Handelingen 2:38: ...en u zult de gave van de Heilige Geest ontvangen.
• Handelingen 5:3: Ananias, waarom heeft de satan uw hart vervuld, zodat u gelogen heeft tegen de Heilige Geest...
• Handelingen 13:2: ...zei de Heilige Geest: Zonder voor Mij zowel Barnabas als Saulus af voor het werk waartoe Ik hen geroepen heb.
• Handelingen 13:4: Zij dan, uitgezonden door de Heilige Geest, vertrokken naar...
• Handelingen 15:28: Want het heeft de Heilige Geest en ons goed gedacht...
• Handelingen 16:6: ...werden zij door de Heilige Geest verhinderd het woord in Asia te spreken.
• Handelingen 20:28: Zie dan toe op ... heel de kudde, te midden waarvan de Heilige Geest u tot opzieners aangesteld heeft...
• Handelingen 21:11: Dit zegt de Heilige Geest...
• 1 Korinthiërs 6:19: Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u is...?

Heilige Geest als kracht

Zonder ‘de’ ervoor:

• Mattheüs 1:18: zij (Maria), ... zwanger te zijn uit Heilige Geest.
• Mattheüs 3:11: ...Hij zal u dopen met Heilige Geest en met vuur. (Vergelijk Markus 1:8; Lukas 3:16; Johannes 1:33; Handelingen 1:5)
• Lukas 1:15: ...en hij (Johannes de Doper) zal al van de moederschoot af met Heilige Geest vervuld worden… (Vergelijk Lukas 1:41,67; 4:1; Handelingen 2:4; 6:3 en 5; 9:17; 13:9 en 52)
• Lukas 1:35: Heilige Geest zal over u (Maria) komen… Daarom ook zal het Heilige Dat uit u geboren zal worden, Gods Zoon genoemd worden.
• Johannes 20:22: ...blies Hij (Jezus) op hen en zei tegen hen: Ontvang Heilige Geest (of heilige adem).
• Handelingen 10:38: ...hoe God Jezus van Nazareth gezalfd heeft met Heilige Geest en met kracht...
• Romeinen 14:17: Want het Koninkrijk van God bestaat ... uit gerechtigheid en vrede en blijdschap in Heilige Geest.
• Romeinen 15:13: ...opdat u overvloedig bent in de hoop, door de kracht van Heilige Geest.
• Romeinen 15:16: ...het offer van de heidenen ... geheiligd door Heilige Geest.
• 1 Korinthiërs 12:3: Ook kan niemand zeggen: Jezus is Heere, dan door Heilige Geest.
• Titus 3:5: ...door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwing door Heilige Geest.
• Hebreeën 2:4: ...tekenen, wonderen en allerlei krachten, en gaven (letterlijk giften, distributies van) door Heilige Geest...
• Hebreeën 6:4: ...deelgenoot zijn geworden van Heilige Geest...
• 2 Petrus 1:21: ...maar heilige mensen van God, door Heilige Geest gedreven, hebben gesproken.
• Judas 20: ...bid in Heilige Geest,...

Tenslotte zijn hier nog enkele van de vele namen van de Heilige Geest die in de Bijbel voorkomen:

• de Geest van heerlijkheid;
• de Geest van zelfbeheersing;
• de Geest van wijsheid;
• de Geest van de waarheid.

Denk eens na over de betekenis van deze teksten en namen en zoek er eventueel zelf nog meer op. Neem vervolgens eens tijd om Jezus te danken voor het sturen van de Heilige Geest, waarmee Hij Zijn belofte heeft vervuld.

Wil je de onderwijsbrieven per e-mail ontvangen? Meld je dan hier aan.

Derek Prince boeken

Deze onderwijsbrief is gebaseerd op onderwijs uit het boekje Wie is de Heilige Geest? van Derek Prince. Hij beschrijft de Heilige Geest als de minst begrepen Persoon in de Bijbel. Dat is ook niet zo vreemd, gezien de vele tegengestelde beeldspraken die de Bijbel voor Hem gebruikt. Zo is Hij onder meer water en vuur; dienstknecht en leraar; Persoon en kracht... In Wie is de Heilige Geest? gaat Derek Prince in op een aantal van deze tegenstellingen, waardoor je deze derde Persoon van de Drie-eenheid beter zal leren kennen en begrijpen. Bestel de vernieuwde uitgave van dit boekje in onze webshop.

Als Derek Prince Ministries geloven wij in de kracht van het proclameren van Gods Woord. In lijn met Dereks onderwijs over de Heilige Geest, hebben wij een gelijknamige proclamatiekaart uitgegeven. Lees de proclamatie en bestel de kaart hier.

Wil je meer leren over het belang van proclameren? Bestel dan het boek De kracht van proclamatie van Derek Prince in onze webshop.