We hebben gezien: Om geen zorgen te hebben, zelfs niet in een jaar van droogte terwijl alle anderen dorstig en wanhopig zijn, is de vreze des Heren als een schild, dat alle andere angsten en vrees ver weg houdt... Beschermd door de vreze des Heren, zullen we nooit ophouden vrucht te dragen. We lazen in Jeremia 17: Hij zal zijn als een boom, die bij water geplant is, en die zijn wortels laat uitlopen bij een waterloop. Hij merkt het niet als er hitte komt, zijn blad blijft groen. Een jaar van droogte deert hem niet, en hij houdt niet op vrucht te dragen. Een boom vol vruchten is een symbolisch beeld van iemand die wandelt en leeft in de vreze des Heren, wiens hart volmaakt is ten opzichte van God en die volledig aan God is toegewijd. Toch blijven er nog enkele beslissende vragen over die we zullen moeten beantwoorden. Hoe diep gaan onze wortels? Wat is de bron van ons leven? Met de vreze des Heren gaan onze wortels diep naar beneden, naar de bron van het leven zelf: God! De beelden die deze vreze des Heren vertegenwoordigen, kunnen we vinden in de ervaring van Gods volk. In het Nieuwe Testament vinden we het verslag van de groei van de vroege Christelijke kerk. Dit is een omschrijving van de eerste gemeenten in Judea, Galilea en Samaria. Zij waren door een periode van vervolging heen gegaan, die onder anderen te danken was aan Saulus van Tarsus, die zich later bekeerde en de apostel Paulus werd. Vanuit die tijd van vervolging kwamen deze gemeenten terecht in een tijd van rust en zegen. De gemeenten dan in heel Judea, Galilea en Samaria hadden vrede en werden opgebouwd; en zij wandelden in de vreze des Heeren en de vertroosting door de Heilige Geest en namen in aantal toe. (Handelingen 9:31) Twee eigenschappen worden hier samen vermeld, namelijk de "vreze des Heeren" en "de vertroosting (of bemoediging) door de Heilige Geest." Je kunt hier zo gemakkelijk overheen kijken en dit stukje lezen met oogkleppen op: men denkt dan dat het alleen gaat om vertroosting, of juist alleen vreze... Dus of alleen verheugen, of alleen beven. Maar de Heilige Geest - en Hij alleen - geeft ons de juiste balans. En het is die balans die de zegen brengt. Velen van ons zouden zeggen: "Wat ik voornamelijk nodig heb is vertroosting en bemoediging..." Weer anderen willen vooral nadruk leggen op vermaning en waarheid." Maar als we vertroosting en bemoediging krijgen zonder de vreze des Heren in ons leven, dan is het nooit blijvend en zal het onze diepste noden niet oplossen. Vertroosting en bemoediging zonder de vreze des Heren, zorgen ervoor dat we achteloos, trots of opgeblazen worden. En vermaning en waarheid zonder de vreze des Heren maken ons hard... Dat zorgt weer voor verwijt, aanstoot en conflict. Apart van elkaar zullen deze eigenschappen niet het resultaat voortbrengen dat nodig is, het resultaat dat God heeft bedoeld. De vertroosting van de Heilige Geest moet gebalanceerd worden met eerbiedig ontzag voor de Heer en liefde voor de waarheid, die ook weer geïnspireerd wordt door de Heilige Geest. We moeten deze twee dingen niet van elkaar scheiden, en verder zou ik willen betogen dat we de volgorde ook niet moeten omdraaien; we zouden vertroosting niet voor vreze moeten stellen, ook al hebben vele mensen vandaag de neiging om dat wel te doen. Het goddelijk geïnspireerde Woord van God plaatst de vreze des Heren op de eerste plaats, gevolgd door de vertroosting des Heren. Ik geloof dat wij in die volgorde allemaal veiligheid kunnen vinden. | 
