De hang naar controle

Het Van Dale woordenboek omschrijft toverij als ‘door geheime kracht een bovennatuurlijke invloed uitoefenen en iets buitengewoons tot stand brengen’. Gods Woord gaat zelfs nog verder, door toverij te identificeren als de universele oerreligie van de gevallen mensheid (1 Sam. 15:23). Toen de mens zich in rebellie afkeerde van God, kreeg de macht van toverij vat op de mens. Verschillende groepen mensen gebruiken hun eigen vormen van toverij, maar bepaalde kenmerken zien we in vrijwel alle vormen van toverij terug.

Door Derek Prince

Het doel van toverij

In grote delen van de wereld is de openlijke uitoefening van toverij eeuwenlang onveranderd doorgegaan. In landen met een christelijke geschiedenis (voornamelijk het Westen) heeft toverij zich aangepast aan de cultuur en heeft het eigen, subtielere vormen aangenomen, zoals indoctrinatie, machtsspel en manipulatie. In de afgelopen eeuw is echter ook in het Westen de openlijke beoefening steeds meer teruggekomen met vormen als wicca, new age, paranormale genezing, etc.

Eén doel dat algemeen opgaat voor alle vormen van toverij, is het uitoefenen van controle. Als welke religieuze activiteit dan ook eropuit is om controle uit te oefenen over mensen, dan is er naar alle waarschijnlijkheid de invloed van toverij werkzaam. De oervormen van toverij bevatten doorgaans een priesterschap (van toverdokters, medicijnmannen of sjamaans), een ritueel of liturgie (deze kan verschillende vormen aannemen), een offer (van een dier, mens of symbolisch), een aantal karakteristieke ritmevormen (zoals het herhalen van een mantra, zang of drumslagen), en een vorm van verbondssluiting waarmee de deelnemers zich verbinden aan elkaar en aan het satanische wezen dat de focus vormt van hun activiteit. Het Engelse woord voor heksenkring, ‘coven’, is afgeleid van hetzelfde stamwoord als ‘verbond’ (in het Engels: covenant).

Over het algemeen zijn er vier belangrijke doelen die mensen proberen te bereiken met toverij:

1. Een hoger geestelijk wezen goedgunstig stemmen, dat vaak gezien wordt als grillig of zelfs kwaadwillend;
2. Het beheersen van de krachten der natuur, zoals bijvoorbeeld regen of goed weer voor de oogst;
3. Ziekte en onvruchtbaarheid bezweren, zoals in Afrika waar bijna iedere onvruchtbare vrouw naar een toverdokter gaat voor een drankje of een toveramulet;
4. Het beheersen van andere mensen – om vijanden angst aan te jagen of om seksuele verlangens op te wekken in de ene persoon voor de ander.

Vier vormen

Ook de tegenwoordig zo populaire vormen van ‘witte hekserij’ en magie bevatten deze elementen. Ze opereren op minstens vier verschillende niveaus.

1. Open/Publiekelijk: satanskerk

In zijn meest openlijke vorm leert en praktiseert hekserij

de aanbidding van satan. De satanskerk heeft zijn eigen website en doet zich voor als een ‘respectabele’ kerk. Maar de mensen die het lukt om zich los te rukken uit haar klauwen, zullen je vertellen dat de belangrijkste satanische ceremonie de zogenaamde zwarte mis is - een godslasterlijke parodie op het christelijke Avondmaal. De belangrijkste motivatie is een bewuste, opzettelijke haat tegen Jezus Christus en een afwijzing van Hem. Het is belangrijk om te beseffen dat de christelijke kerk de grootste vijand is van satanisme en hekserij; niet de islam, niet het humanisme of allerlei oosterse religies.

2. Ondergronds

Heksengroepen ontmoeten elkaar meestal ‘s nachts om offers te brengen en nieuwe leden in te wijden. Een centraal element in hekserij is het brengen van offers. Meestal gaat het om kleine dieren (honden, katten, ratten, etc.). Soms worden er mensoffers gebracht.

Ten diepste is satan de god van toverij. Satanisten en heksen zijn aan hem en elkaar gebonden door een verbond.

Wat maakt toverij, en daarmee hekserij en satanisme, zo aantrekkelijk voor mensen? Naar mijn mening is dat het aanbod van bovennatuurlijke kracht. Als ze eenmaal overtuigd zijn van de kracht die ze hebben verkregen, zijn satanisten vaak vrijmoedig en agressief.

Een vriend van me zat eens in een vliegtuig naast een vrouw die de maaltijden afsloeg. De vrouw vertelde aan mijn vriend dat ze aan het vasten en bidden was. ‘Ik ben ook christen’, zei mijn vriend, ‘en ik bid en vast ook geregeld.’ ‘Oh nee!’, antwoordde de vrouw. ‘Ik ben geen christen. Ik ben satanist!’ Vervolgens legde ze uit dat ze twee belangrijke doelen had met haar gebed: het laten mislukken van christelijke huwelijken en de val van christelijke leiders.

Ooit ontving ik een brief van een vrouw in Texas, die regelmatig naar mijn radio-uitzendingen luisterde. Ze was heks, schreef ze, en was aangewezen om in een bepaalde kerk twijfel en ongeloof te planten in het hart en het denken van nieuwe of zwakke christenen. Ze was erin geslaagd om drie van deze mensen van het geloof af te drijven.

Vervolgens schreef ze: ‘Denkt u dat ik vergeving kan krijgen en verlossing door Jezus?’ Ik antwoordde dat God oneindig genadig is, ook al zou het voor haar een hele worsteling worden om volkomen vrij te komen, en ik verwees haar naar een plaatselijke voorganger.

3. De vijfde colonne

Er zijn veel vormen van filosofie en religie die geworteld zijn in toverij. Toverij in de vorm van de vijfde colonne - in de vorm van algemeen geaccepteerde praktijken - neemt voortdurend toe. New Age lezingen, hypnose en acupunctuur zijn maar enkele voorbeelden van toverij waarbij onwetende mensen zich begeven op het gebied van satan.

4. Een werk van het vlees

Nu we de drie belangrijkste vormen van toverij hebben gezien - de openlijke vorm, de ondergrondse vorm en de vijfde colonne - moeten we de wortel ervan blootleggen. Dit is tegelijk de minst herkende vorm, die echter is doorgedrongen in de hele samenleving en ook in de Kerk.

In Galaten 5:19-21 somt Paulus de ‘werken van het vlees’ op. Midden in deze lijst staan ‘afgoderij, toverij’. Dit manifesteert zich, vaak al vanaf de kindertijd, in pogingen om het gedrag van anderen te controleren. We voelen ons zekerder als we anderen kunnen beheersen. God daarentegen, zal ons nooit beheersen. Hij respecteert de vrije wil die Hij ieder van ons gegeven heeft, waarbij Hij ons wel verantwoordelijk houdt voor de manier waarop we die vrijheid gebruiken.

Er zijn drie manieren waarop de hang naar controle zich uit: manipulatie, intimidatie en overheersing. Het doel is overheersing. Mensen die zich zwakker voelen dan de mensen die ze willen beheersen, zullen vaak neigen naar manipulatie; de mensen die zich sterker voelen zullen anderen juist intimideren. Maar het einddoel is hetzelfde: overheersen - dat wil zeggen, het gedrag van anderen zodanig controleren dat ze doen wat wij willen.

In heel wat familierelaties komen we deze vormen van toverij tegen. Een echtgenoot intimideert zijn vrouw door uitbarstingen van woede (of geweld). Een vrouw manipuleert haar man door tranen, gekwetste gevoelens, of ze laat hem zich schuldig voelen over zijn tekortkomingen. Ouders intimideren of manipuleren hun kinderen vaak – maar kinderen kunnen op hun beurt weer meesters zijn in het manipuleren van hun ouders.

Een belangrijk instrument voor manipulatie is schuld-gevoel. Een moeder kan tegen haar zoon zeggen: ‘Als je van me houdt, ren je even voor me naar de winkel om een pak koffie te halen.’ Het kind leert op die manier dat als hij niet doet wat zijn moeder wil, dit opgevat kan worden als een teken dat hij niet van haar houdt. Dit soort emotionele chantage is vernietigend voor een kind.

Het zal je echter niet verrassen dat deze vorm van toverij, als werk van het vlees, in beide richtingen kan werken. Terwijl de moeder druk bezig is met gasten, vraagt het kind of hij een verboden televisie-programma mag zien. Hij weet dat zijn ouders hem willen beschermen tegen schadelijke invloeden door hem niet alle tv-programma’s toe te staan, maar hij schat in dat ze niet zal riskeren dat hij gaat dreinen en stampvoeten voor de ogen van haar gasten.

Als we eenmaal de hang naar controle leren herkennen als een manipulerende, kwade macht, dan zullen we haar gaan herkennen op veel verschillende terreinen.

In een godsdienstige situatie kan het bijvoorbeeld de manier zijn waarop een prediker zijn oproep doet voor de collecte: ‘God heeft me laten zien dat er hier vanavond tien mensen zijn die ieder duizend euro zullen geven.’ Of hij toont tranentrekkende beelden van stervende kinderen met holle ogen in een land ver weg, waarbij hij iedereen die niet reageert overlaadt met verwijt en schuldgevoel.

In de politiek kan het de manier zijn waarop een kandidaat subtiel aansluit bij rassen-vooroordelen, om zo stemmen te winnen. In de zakenwereld komt het vaak tot uiting in advertenties die mensen verlokken iets te willen wat ze helemaal niet nodig hebben, of om dingen te kopen die ze zich niet kunnen veroorloven. Het is in beide gevallen verkeerd.

Niet voor niets zegt Paulus in Galaten 5:1 nadrukkelijk: Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen. Hij schrijft dit in het kader van manipulatie binnen de gemeente. In Galaten 3:1 zegt hij daarom: O, onverstandige Galaten, wie heeft u betoverd? Manipulatie, ook binnen de kerk, is een vorm van toverij, en we hebben de opdracht stand te houden tegen deze vorm van demonische slavernij!

Als we eenmaal deze verleidingen herkennen als toverij incognito, dan realiseren we ons dat we in onze huidige cultuur voortdurend worden blootgesteld aan toverij. Dit geeft nieuwe betekenis aan Paulus’ uitspraak in 2 Korinthe 4:4, dat hun gedachten door de god van deze eeuw zijn verblind.

Mensen die regelmatig manipulatie of intimidatie gebruiken om anderen te controleren, stellen zichzelf open voor de invloed (en uiteindelijk slavernij) van de geest van toverij. Op den duur zijn ze niet meer in staat om op een andere manier met mensen om te gaan, dan via deze tactieken. Het is dan niet langer alleen een ‘werk van het vlees’ (onze ‘oude mens’ die regeert), maar ze worden bestuurd door een bovennatuurlijke macht die iedere persoon die zij controleren, brengt in een staat van geestelijke slavernij.

In mijn leven heb ik deze kracht aan het werk gezien tussen moeders en dochters. Een moeder heeft bijvoorbeeld besloten dat haar dochter moet trouwen met een man van een bepaald ras of een bepaalde sociale achtergrond. Als de man die haar dochter kiest niet past binnen de criteria van haar moeder, dan zal de geest van toverij in de moeder maken dat zij op zo’n manier reageert, dat ze eigenlijk een vloek legt op haar dochter en haar toekomstige schoonzoon. Deze vloek kan verbaal tot uiting komen: ‘Hij zal nooit voor je kunnen zorgen’ of non-verbaal: de moeder wijst de schoonzoon stelselmatig af door hem te negeren of een negatieve houding. Als gevolg daarvan zal het stel steeds te kampen kregen met tegenwerking en frustraties, waar ze geen duidelijke oorzaak voor kunnen vinden.

De demon van toverij kan ook actief zijn in allerlei andere soorten relaties. Een voorganger kan proberen zijn medewerkers of zelfs zijn hele gemeente onder zijn controle te brengen. Of een zakenman manipuleert en intimideert zijn ondergeschikten.

De uitweg

Mensen die actief hebben deelgenomen aan satanistische aanbidding of die bewust hebben gewerkt met de krachten van satan moeten uiterst vastbesloten zijn als ze vrij willen worden. De geestelijke strijd voor hun bevrijding is vaak zeer intensief. En het bevrijdingsgebed op zich is ook meestal niet het eind van het conflict (zoals ook vaak het geval is bij mensen die vele jaren hebben vastgezeten in patronen van verkeerd denken).

Iemand die een bewuste, onvoorwaardelijke toewijding aan satan heeft gemaakt, wordt vaak nog steeds door hem gezien als zijn bezit en satan zal voortdurend proberen zijn invloed opnieuw te doen gelden. Daarvoor gebruikt hij iedere soort demon die hij in het leven van de persoon tot zijn beschikking heeft. Zo’n voormalig slachtoffer van satan zal de hulp nodig hebben van een toegewijd gezelschap van gelovigen om hem bij te staan. Hij of zij moet leren iedere druk te weerstaan, en voortdurend de Bijbelse waarheid te bevestigen en herbevestigen die bevrijding en overwinning garandeert.

Hierin is Jezus zelf ons voorbeeld. Iedere keer dat Hij door satan met een verleiding werd benaderd, reageerde Hij met één afdoende antwoord: ‘Er staat geschreven…’ (Mattheüs 4:11). Satan heeft geen weerwoord op het geschreven Woord van God.

Als iemand een slaaf van satan is geweest, zijn de innerlijke muren van zijn of haar persoonlijkheid vaak afgebroken. Na bevrijding moeten deze beschermende muren weer worden opgebouwd, om de nieuwe vrijheid te kunnen behouden. De voortdurende proclamatie van toepasselijke Bijbelteksten (bijvoorbeeld over onze identiteit in Christus, de kracht van Jezus’ bloed, de wapenrusting, etc.) bouwt deze muren geleidelijk weer op. Als ze eenmaal weer stevig op hun plaats staan, zal de satanische druk verminderen en uiteindelijk verdwijnen. Satan is te slim om zijn troepen te sturen naar een strijdveld waarvan hij weet dat hij niet langer kan winnen.

Hoe kunnen mensen zichzelf beschermen tegen misleiding? Er is maar één deur die leidt naar het Koninkrijk van God: Jezus, de Weg, de Waarheid en het Leven (Johannes 14:6). Zij die het gebied van het bovennatuurlijke binnenkomen door een andere deur, komen terecht in het koninkrijk van de duisternis, niet dat van licht.

Er is ook maar één absolute maatstaf voor waarheid. In Johannes 17:17 zegt Jezus tot zijn Vader: ‘Uw woord is de waarheid’. Alles wat niet in lijn is met de Bijbel, is een dwaling. Daarom is het belangrijk dat we de basiswaarheden en principes van de Bijbel bestuderen, zodat we altijd in staat zijn om de dingen te toetsen die op onze weg komen.